เอลนีโญ (El Niño) และ ลานีญา (La Niña) คือปรากฏการณ์ทางธรรมชาติที่เกิดขึ้นจากความสัมพันธ์ระหว่างกระแสน้ำและชั้นบรรยากาศบริเวณแถบเส้นศูนย์สูตรในมหาสมุทรแปซิฟิกตะวันออก หรือที่เรียกว่า El Niño – Southern Oscillation (ENSO) ที่ส่งผลต่อสภาพอากาศโลก โดยเกิดจากการเปลี่ยนแปลงของอุณหภูมิผิวน้ำทะเลในมหาสมุทรแปซิฟิกตะวันออก
เอลนีโญ (El Niño) แปลว่า บุตรพระคริสต์ หรือพระเยซู เป็นปรากฏการณ์ที่ กระแสน้ำอุ่น ไหลจากตะวันตกของมหาสมุทรแปซิฟิก อันเป็นปกติ ไหลเข้าแทนที่กระแสน้ำเย็นบริเวณชายฝั่งประเทศเปรู นานประมาณ 2-3 เดือน บางครั้งอาจยาวนานข้ามปี
ลานีญา (La Niña) แปลว่า บุตรธิดา เป็นปรากฏการณ์ที่ตรงกันข้ามกับเอลนีโญ กระแสน้ำเย็น จากใต้ทะเลลึกไหลขึ้นมาแทนที่กระแสน้ำอุ่นบริเวณชายฝั่งเปรู ส่งผลให้สภาพอากาศแปรปรวน
ในมหาสมุทรแปซิฟิกหรือมหาสมุทรที่กั้นระหว่างทวีปเอเชียและทวีปอเมริกา จะมีกระแสลมประจำภูมิภาคที่เรียกว่า "ลมสินค้า" (Trade winds) ซึ่งพัดจากด้านตะวันออกของมหาสมุทรแปซิฟิกไปยังด้านตะวันตกของมหาสมุทรแปซิฟิก ทำให้กระแสน้ำอุ่นไหลจากอเมริกาใต้มายังประเทศอินโดนีเซีย และจะเกิดฝนตกในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้
แต่ปรากฏการณ์ เอลนีโญและลานีญา จะทำให้กระแสลมและกระแสน้ำอุ่นที่พัดมานั้นเกิดความแปรปรวน และเกิดภาวะแห้งแล้ง (เอลนีโญ) และ ฝนตกหนัก (ลานีญา)
เอลนีโญ และ ลานีญา คืออะไร
ผลกระทบจาก เอลนีโญ
อุณหภูมิผิวน้ำทะเลในมหาสมุทรแปซิฟิกตะวันออกอุ่นขึ้น
ลมค้าตะวันออกเฉียงใต้อ่อนลง
กระแสน้ำอุ่นไหลจากมหาสมุทรแปซิฟิกตะวันตกมายังตะวันออก
ส่งผลให้เกิดความแปรปรวนของสภาพอากาศทั่วโลก
ผลกระทบจาก ลานีญา
อุณหภูมิผิวน้ำทะเลในมหาสมุทรแปซิฟิกตะวันออกเย็นลง
ลมค้าตะวันออกเฉียงใต้แรงขึ้น
กระแสน้ำเย็นไหลจากมหาสมุทรแปซิฟิกตะวันออกมายังตะวันตก
ส่งผลให้เกิดความแปรปรวนของสภาพอากาศทั่วโลก
ผลกระทบของ เอลนีโญ และ ลานีญา ต่อประเทศไทย
เอลนีโญ
มักเกิดฝนแล้ง ปริมาณน้ำฝนในประเทศไทยจะน้อยกว่าปกติ ส่งผลต่อความเสียหายด้านการเกษตร ขาดแคลนน้ำสำหรับการอุปโภค
อุณหภูมิสูงขึ้น อุณหภูมิโดยรวมของประเทศไทยจะสูงขึ้น โดยเฉพาะในภาคเหนือ ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ และภาคกลาง อาจส่งผลต่อสุขภาพประชาชน
ลานีญา
ฝนตกหนัก มักเกิดน้ำท่วม โดยปริมาณน้ำฝนในประเทศไทยจะมากกว่าปกติ อาจเกิดน้ำท่วมฉับพลัน ดินถล่ม และน้ำป่าไหลหลาก
อุณหภูมิเย็นลง อุณหภูมิโดยรวมของประเทศไทยจะเย็นลง
สรุป
เอลนีโญและลานีญา ส่งผลกระทบต่อสภาพอากาศของประเทศไทยโดยตรง อาจเกิดภัยแล้ง น้ำท่วม โรคระบาด และความเสียหายต่อชีวิต ทรัพย์สิน โครงสร้างพื้นฐาน ประชาชนควรติดตามข่าวสารสภาพอากาศ เตรียมพร้อมรับมือกับสภาพอากาศแปรปรวน และดูแลสุขภาพของตนเอง